Mangan jest pierwiastkiem występującym naturalnie w glebie, skałach i w wodzie. W większości przypadków mangan współwystępuje z żelazem. Bardzo rzadko dochodzi natomiast do sytuacji, gdy w wodzie pojawia się mangan, a nie ma żelaza lub odwrotnie. Chociaż w niskich stężeniach nie jest uważany za toksyczny, jego nadmiar w kranówce może się wiązać z wieloma nieprzyjemnymi konsekwencjami dla gospodarstwa domowego. Stężenie manganu jest zatem istotnym czynnikiem, który reguluje jakość wody przeznaczonej do celów spożywczo-użytkowych.

Mangan w wodzie – co mówią normy?

Normy dotyczące manganu w wodzie pitnej mogą się różnić w zależności od kraju i zajmujących się regulacją jakości wody instytucji. W Stanach Zjednoczonych normy jakości wody ustala Agencja Ochrony Środowiska (EPA). W Unii Europejskiej przepisy dotyczące manganu zostały określone w dyrektywie dotyczącej jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W Polsce Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi określa dopuszczalną ilość manganu w wodzie na 0,05 mg Mn/l.

Czy mangan w wodzie szkodzi zdrowiu?

W organizmie człowieka mangan jest bez wątpienia pierwiastkiem niezbędnym, jednak jego głównym źródłem jest przyjmowany pokarm, a nie woda. Spożycie manganu przez ludzi waha się i może wynosić od 2 do nawet 10 mg na dobę.

Światowa Organizacja Zdrowia potwierdza, że bezpieczne dobowe spożycie manganu wynosi maksymalnie 9 mg, przy czym woda dostarcza zaledwie 20% dawki manganu. Ustalono zatem, że w pełni bezpieczne stężenie manganu w wodzie może wynosić nawet 0,4 mg Mn/l, czyli ośmiokrotnie więcej niż mówi norma obowiązująca w Polsce. Warto jednak pamiętać, że tak wysokie przekroczenia należą do rzadkości.

Z czym wiąże się obecność manganu w wodzie?

Obecność manganu w wodzie, choć potencjalnie nieszkodliwa dla zdrowia, powoduje jednak wiele szkód w gospodarstwie domowym, w tym pogorszenie właściwości organoleptycznych kranówki. W niektórych przypadkach mangan zmienia smak i zapach wody w taki sposób, że nie sposób jej wykorzystać do celów spożywczych.

Zamanganiona woda jest także przyczyną osadów, które gromadzą się w instalacjach domowych i sieci wodociągowej. Dochodzi w ten sposób do zmniejszenia światła rur, a tym samym do spadku jej wydajności oraz miejscowych przegrzań lub niedogrzań. Osad z manganu to również doskonałe środowisko do rozwoju różnego rodzaju mikroorganizmów. Aby temu zapobiec należy zamontować profesjonalny odmanganiacz wody.